مطالعه تولید علم ایران در پایگاه اسکوپوس طی سال های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۸

پژوهش حاضر از نوع علم­سنجی است که با رویکردی پیمایشی به بررسی تولیدات علمی کشور در پایگاه استنادی اسکوپوس طی سال­­های 1999 تا 2008 میلادی می­پردازد. جامعه پژوهش را تعداد 64826 مدرک تشکیل می­دهند که در مجموع 210724 استناد دریافت کرده­اند و حداقل یکی از پدیدآورندگان آن دارای وابستگی سازمانی به دانشگاه­ها و موسسات پژوهشی کشور بوده. میانگین استنادهای دریافتی برای هر مدرک 25/3 و میانگین خوداستنادی 4/1 بوده ­­است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مقالات مذکور و سهم کشور در تولیدات علمی خاورمیانه در سال 2008 میلادی 37 درصد و در تولیدات جهانی کمتر از 1 درصد بوده ­است. این تعداد تولیدات در سال 2008 رتبه دوم در خاورمیانه، ششم در آسیا و بیست و دوم در جهان را برای ایران به همراه داشته ­است. حدود 23 درصد از تولیدات علمی کشور حاصل همکاری­های بین­المللی بوده ­است. همچنین، حوزه­های موضوعی پزشکی، شیمی و مهندسی پرتولیدترین حیطه­های موضوعی کشور بوده­اند. از سوی دیگر، بر اساس نتایج آزمون رگرسیون نمایی، تولیدات بیوشیمی، ژنتیک و بیولوژی مولکولی با نرخ رشدی معادل 4/59 درصد، بیشترین میزان رشد طی دوره ده ­ساله را دارا بوده­اند. از نظر عملکرد، مجله آرشیو پزشکی ایران با 638 مقاله نمایه شده، برترین مجله از نظر تعداد مقالات، و مجله پلیمر ایران با 753 استناد دریافتی، پراستنادترین مجله کشور در این پایگاه بوده­اند. همچنین پژوهشگران کشور تنها 23/11 درصد از تولیدات خود را در مجلاات ایرانی نمایه شده در اسکوپوس منتشر کرده­اند.